Trước việc ông Putin đề xuất Nga làm trung gian hòa giải cho xung đột Iran-Israel, Tổng Thống Mỹ Donald Trump đã khuyên Tổng Thống Nga nên tập trung nhằm kết thúc cuộc xung đột của chính mình, thay vì lo hòa giải cho người khác. Rõ ràng ông Trump nói quá đúng. Ông Putin rõ lẩm cẩm, chuyện mình còn không lo được còn bày đặt. Ốc không nổi mình ốc lại mang cọc cho rêu.
Thật ra ông Putin không hề lầm cẩm khi muốn đứng ra “hòa giải” xung đột Iran-Israel. Là vì ông ta muốn cứu đồng minh Iran khi nước này có nguy cơ sụp đổ trước đòn phủ đầu của Israel, nhất là lúc ông Trump tuyên bố Tehran phải đầu hàng vô điều kiện. Trong khi đó Nga lại không đủ khả năng can thiêp quân sự để cứu chế độ thần quyền ở Iran khi mà Nga còn đang sa lầy ở Ukraine.
Dường như lời khuyên của ông Trump đã có tác động đến ông Putin. Bằng cớ là sau đó ông Putin ra tuyên bố rằng ông ta muốn chấm dứt xung đột Nga-Ukraine “càng sớm càng tốt, thông qua các biện pháp hòa bình.” Ra tuyên bố như thế, ông Putin đã không thể tiếp tục che giấu được rằng Nga không còn kham nổi nếu cuộc chiến kéo dài. Nền kinh tế đang lâm nguy của Nga không còn đủ sức chịu đựng một cuộc chiến hao tiền tốn của.
Điều đáng chú ý là khi dùng cụm từ “càng sớm càng tốt” ông Putin cho thấy Nga đang lâm vào thế yếu, chỉ muốn mau mau thoát khỏi cuộc chiến mà ông ta đã gây ra. Mà ở đời, kẻ ở thế yếu không được quyền đòi hỏi kẻ ở thế mạnh phải thế này, thế kia. Và rằng một khi ở vào thế yếu, Nga khó có thể tiếp tục mạnh miệng đòi Ukraine phải nhượng lãnh thổ cho Nga để đổi lấy hòa bình, nhất là khi người dân Ukraine chấp nhận thà chiến tranh còn hơn một nền hòa bình nhục nhã.
Thời gian trước, Kyiv cương quyết không nhượng 4 tỉnh miền Đông cho Nga. Về Crimea, Kyiv dường như từng có ý định nhượng bán đảo này cho Nga, dù sẽ không công nhận chủ quyền của Nga đối với bán đảo này. Nhưng giờ đây, cái ý định đó xem ra không còn nữa khi Kyiv lập đi lập lại rằng sẽ không nhượng một tấc đất nào cho Nga, viện cớ Hiến pháp Ukraine không cho phép làm điều đó. Bản thân Tổng Thống Donald Trump gần đây không còn nhắc lại việc Crimea “nên là của Nga.” Hẳn là vì ông đã bị khuất phục bởi lòng yêu nước và tinh thần quật khởi của người Ukraine.
Nói thẳng ra, để kết thúc cuộc chiến “càng sớm càng tốt” thì Nga sẽ phải là bên chấp nhận nhượng bộ một khi Ukraine cương quyết không nhượng bộ. Câu hỏi đặt ra là liệu Moscow sẽ chỉ chịu “nhả” 4 tỉnh miền Đông cho Ukraine nhưng vẫn giữ lại Crimea, hay sẽ phải chấp nhận trả lại tất cả cho Ukraine? Nếu chấp nhận trả lại tất cả thì xem như Nga đã thảm bại trong cuộc chiến này. Còn nếu Nga cố sống cố chết giữ lại Crimea thì chắc chắn cuộc chiến sẽ kéo dài, điều mà Nga không hề muốn khi sức lực đang đi đến kiệt quệ, nếu không nói là đã kiệt quệ.
Trước đây Moscow bác bỏ tính chính danh của Tổng Thống Zelensky vì cho rằng nhiệm kỳ của ông đã kết thúc từ năm 2024. Nhưng giờ đây Putin nói ông ta sẵn sàng gặp ông Zelensky và Nga không quan tâm ai đại diện cho Ukraine trong những cuộc đàm phán sắp tới, mà chỉ muốn bất kỳ thỏa thuận cuối cùng nào cũng phải có chữ ký của các cơ quan có thẩm quyền hợp pháp càng cho thấy Nga thực sự muốn thoát khỏi cuộc chiến. Rõ ràng Moscow nhận ra rằng cái sự cù cưa dưa mắm của họ không đem lại kết quả như họ mong muốn, mà chỉ làm mất thời giờ cho cả hai bên.
Sau bao phong ba bão táp, người Ukraine giờ đây có thể tự tin hơn bao giờ hết rằng chiến thắng không sớm thì muộn sẽ đến với họ. Chắc chắn kẻ bại trận sẽ không phải là họ, một dân tộc rất kiên cường. Từng có dự báo rằng nước Nga sẽ tan rã nếu Nga thua trong cuộc xung đột với Ukraine. Dự báo này hoàn toàn có cơ sở. Những kẻ đứng đầu nước Nga hiện thời hẳn đang lo lắng về điều này. Cho nên nếu họ giữ được nước Nga nguyên vẹn sau khi thoát khỏi cuộc chiến thì đã là may mắn lắm rồi.